Archiwum aktualności

Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA, zwołane przez Prezesa NSA na podstawie art. 46 § 4 i § 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153 poz. 1269 ze zm.), rozpoczęło się o godzinie 11:00 w siedzibie Naczelnego Sądu Administracyjnego.
 

Zebrani chwilą ciszy uczcili pamięć Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego oraz pozostałych ofiar katastrofy samolotu pod Smoleńskiem.
 

Prezes NSA prof. Janusz Trzciński otworzył Zgromadzenie i powitał sędziów NSA oraz przybyłych gości i przedstawicieli władz państwowych, w tym:

•  Bohdana Zdziennickiego, Prezesa Trybunału Konstytucyjnego
•  Prof. Lecha Gardockiego, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
•  Ryszarda Pęka, Wiceprzewodniczącego Krajowej Rady Sądownictwa
•  Podsekretarza Stanu Jacka Czaję, przedstawiciela Ministra Sprawiedliwości
•  Stefana J. Jaworskiego, Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej
•  Wiesława Woźniaka, przedstawiciela Krajowej Rady Radców Prawnych
•  Macieja Granieckiego, Szefa Biura Trybunału Konstytucyjnego
•  Antoniego Cyrana, Szefa Kancelarii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
•  Kazimierza W. Czaplickiego, Kierownika Krajowego Biura Wyborczego
   

Prezes NSA przedstawił następnie informację o działalności sądów administracyjnych w 2009 r. Wśród istotnych aspektów tej działalności omówione zostały zagadnienia związane z obsadą kadrową sądów wojewódzkich i NSA, analiza dynamiki wpływu i załatwiania spraw a także przedmiotu rozstrzygnięć sądowych.
 

Podejmując problematykę orzecznictwa sądów administracyjnych Prezes zwrócił szczególną uwagę na stosowanie przepisów prawa Unii Europejskiej i ratyfikowanych umów międzynarodowych jako podstawy rozstrzygnięć a także na działalność uchwałodawczą i jej wpływ na jednolitość orzecznictwa.
 

Poruszono ponadto tematykę wpływu orzecznictwa sądów administracyjnych na działalność legislacyjną. Prezes Trzciński powołując przykłady udziału orzecznictwa w inspiracji koniecznych nowelizacji ustaw wskazał na zasadniczo pozytywne reakcje ustawodawcy na orzecznictwo sądów.
 

Mówiąc o kontroli działalności administracji publicznej w zakresie objętym kognicją sądów administracyjnych Prezes NSA podkreślił, iż kontrola ta prowadzona jest poprzez działalność orzeczniczą oraz dodatkowe instrumenty wskazane w ustawie - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym, do których należą postanowienia sygnalizacyjne i wymierzenie grzywny z tytułu nieprzekazania w zakreślonym terminie skargi do sądu, niezastosowania się do wskazówek sądu, czy też niewykonania wyroku.
 

W podsumowaniu stwierdzono, że z perspektywy pięciu lat od wejścia w życie ustaw reformujących sądownictwo administracyjne można pozytywnie ocenić trafność przyjętych rozwiązań, których podstawową miarą jest efektywność orzecznictwa.
 

Kończąc swoje wystąpienie Prezes NSA podziękował sędziom NSA za wkład w orzecznictwo sądów administracyjnych i budowanie ich autorytetu, bliskim współpracownikom za dobrą współpracę a także administracji sądowej oraz wszystkim, którzy na różnych stanowiskach pracy przyczyniają się do sprawnego funkcjonowania Sądu. Podziękowania otrzymały także osoby przygotowujące Informację za rok 2009 o działalności sądów administracyjnych ze szczególnym uwzględnieniem autorów ostatecznego kształtu opracowania.
 

Następnie głos zabrał Prezes Trybunału Konstytucyjnego Bohdan Zdziennicki, podkreślając znaczenie wkładu orzecznictwa sądów administracyjnych w konstytucjonalizację prawa. W swoim wystąpieniu Prezes Zdziennicki wskazał na podobieństwa roli ustrojowej Trybunału Konstytucyjnego i sądów administracyjnych. Instytucje te - jak mówił Prezes TK - gwarantują przestrzeganie zasad państwa prawa, stoją na straży konstytucyjności i legalności działań władzy publicznej. Aby system działał sprawnie, niezbędna jest współpraca i podstawa ustrojowa. Z tej perspektywy dostrzeżone zostało, iż sądy korzystają z możliwości inicjowania kontroli konstytucyjności a Trybunał Konstytucyjny zapewnia warunki tej kontroli.
 

Prezes Zdziennicki podkreślił, że najczęściej realizowana forma współpracy NSA z TK przejawia się w inicjowaniu przez składy orzekające sądów administracyjnych postępowań przed TK w trybie pytań prawnych (art. 193 Konstytucji RP). Doceniany jest umiar wyrażający się tym, że nie wnosi się do Trybunału skarg w sytuacji, gdy wątpliwości co do konstytucyjności przepisu mogą być wyjaśnione w drodze jego wykładni. W odniesieniu do prawa odmowy zastosowania aktu rangi podstawowej (np.: rozporządzenia) przez sąd administracyjny zauważono, że z możliwości tej korzystać trzeba szczególnie rozważnie, gdyż w takim przypadku skutek stwierdzenia niezgodności z konstytucją jest ograniczony. Wiąże on bowiem tylko strony konkretnego postępowania, natomiast wyrok Trybunału skuteczny jest erga omnes. Jeśli chodzi o ustawy, zastrzeżono, iż bezpośrednie stosowanie konstytucji nie oznacza uprawnienia sądu do rezygnacji z ich zastosowania.
 

Odnosząc się do dorobku orzeczniczego Prezes TK z aprobatą zauważył, że sądy administracyjne wybierają urzeczywistnianie wartości konstytucyjnych.
 

Wspomniano, iż kwestią, która nadal różni, są skutki stosowania przez TK praktyki odraczania utraty mocy obowiązującej przepisów uznanych za niekonstytucyjne. Prezes Zdziennicki wyraził nadzieję na bliższą współpracę przedstawicieli obu instytucji w tym zakresie, zwrócił także uwagę na potrzebę precyzyjnego formułowania przez sądy pytań prawnych tak, aby nie zamykały one Trybunałowi - który jest związany ich granicami - drogi do wydania rozstrzygnięcia.
 

W dalszej części Zgromadzenia Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego prof. Lech Gardocki złożył podziękowania i gratulacje z powodu dokonań w 2009 r. zaznaczając, iż sprawowana przez sądy administracyjne kontrola działalności administracji jest jednym z filarów konstrukcji demokratycznego państwa prawnego. W wystąpieniu zwrócono uwagę na wysoką jakość orzecznictwa NSA i WSA, na wzrost liczby spraw z elementem wspólnotowym szczególnie w sprawach podatkowych oraz na stosowanie prowspólnotowej wykładani prawa polskiego. Poruszony został również aspekt wykonywania wydanych przez sąd orzeczeń. Problem z wykonywaniem orzeczeń sądowych może prowadzić do tego, że sądowa kontrola działalności administracji będzie fikcją - powiedział Prezes Gardocki.
 

W kolejnym z przemówień Wiceprzewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa sędzia Ryszard Pęk wyraził uznanie dla działalności sądów administracyjnych i podkreślił, że przedstawiona Informacja potwierdza trafność założeń ustrojowych reformy sądownictwa administracyjnego wprowadzonej w roku 2004.
 

W perspektywie Krajowej Rady Sądownictwa znakiem rozpoznawczym dorobku orzeczniczego sądów administracyjnych są przywiązywanie dużej wagi do ochrony praw jednostki i nacisk na tworzenie dobrego prawa. Na pozytywny wizerunek tych sądów - według Wiceprzewodniczącego KRS - wpływa również sprawność postępowania, której towarzyszy wysoka jakość orzecznictwa.
 

W ramach swojego wystąpienia sędzia Pęk wyraził także podziękowanie dla sędzi NSA Małgorzaty Niezgódki-Medek za aktywność w pracach Krajowej Rady Sądownictwa w trakcie całej kadencji, wskazując na jej wysoki autorytet wśród członków Rady.
 

W kolejnym wystąpieniu Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Jacek Czaja, nawiązując do obecnej pozycji ustrojowej sądownictwa administracyjnego wynikającej z przepisów Konstytucji i regulacji ustawowej wprowadzonej w wyniku reformy w 2004 r., wspomniał o niedawnej nowelizacji wprowadzonej ustawą z dnia 12 lutego 2010 r. (Dz. U. Nr 36, poz. 196), wyrażając przekonanie, że przyczyni się ona do podwyższenia i tak wysokiej już sprawności i jakości orzecznictwa.

Po zamknięciu części dyskusyjnej, wobec stwierdzenia quorum wymaganego zgodnie z art. 46 § 5 ustawy - Prawo o ustroju sądów administracyjnych, przystąpiono do głosowania nad uchwałą o przyjęciu informacji Prezesa NSA o działalności sądów administracyjnych w roku 2009. Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA jednogłośnie podjęło uchwałę o przyjęciu informacji o działalności sądów administracyjnych w 2009 roku.
 

Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA wyłoniło ponadto członka Krajowej Rady Sądownictwa wybierając na kolejną kadencję sędzię NSA Małgorzatę Niezgódkę-Medek. Dokonano także wyboru Kolegium Sądu powołując na trzyletnią kadencję dziewięciu sędziów NSA: Stefana Babiarza, Małgorzatę Borowiec, Irenę Kamińską, Małgorzatę Korycińską, Sylwestra Marciniaka, Jana Rudowskiego, Marka Stojanowskiego, Józefa Waksmundzkiego i Janusza Zajdę. Obok nich członkami Kolegium NSA z urzędu są Prezes i Wiceprezesi NSA.