Komunikaty

W związku z dużym zainteresowaniem opinii publicznej wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczącym obowiązkowych szczepień ochronnych, Rzecznik Prasowy NSA informuje, że problematyki tej dotyczył m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 lutego 2018 r. (II OSK 933/16), którym oddalono skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy oddalającego skargę jednego z rodziców na postanowienie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy w przedmiocie stanowiska wierzyciela w sprawie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym.

Stan faktyczny, który stanowił podstawę do wydania wspomnianego orzeczenia, dotyczył sytuacji braku zgody rodziców na wykonanie ich dziecku szczepienia przeciwko m.in. gruźlicy, żółtaczce typu B, błonicy i tężcowi. Powiatowy inspektor sanitarny upomniał matkę dziecka, a następnie skierował do wojewody wniosek o zastosowanie środka egzekucyjnego. Wobec tego wojewoda nałożył na matkę grzywnę, wzywając ją jednocześnie do wykonania obowiązkowych szczepień. Zobowiązana złożyła zarzuty odnośnie do nałożonego obowiązku, które organy inspekcji sanitarnej uznały za nieuzasadnione. Postanowienie w sprawie stanowiska organu w przedmiocie zarzutów zostało zaskarżone do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, który wyrokiem z dnia 13 października 2015 r. (sygn. akt II SA/Bd 928/15) oddalił skargę. Zobowiązana matka dziecka wniosła od tego wyroku skargę kasacyjną, która również została oddalona.

Naczelny Sąd Administracyjny, uzasadniając swoje orzeczenie zauważył, że profilaktyka chorób zakaźnych jest określonym w Konstytucji obowiązkiem Państwa. W celu realizacji tego obowiązku opracowany został m.in. Narodowy Program Szczepień Ochronnych. Wykaz obowiązkowych szczepień i osoby, które są obowiązane do poddania się nim, określa rozporządzenie Ministra Zdrowia. W przypadku dzieci wskazuje się również na wiek, w którym należy je zaszczepić. Terminy określonych szczepień dzieci są uwarunkowane zaleceniami zdefiniowanymi w Programie. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że wbrew stanowisku skarżącego rodzica, organ inspekcji sanitarnej nie był zobowiązany do oczekiwania, aż małoletnia ukończy 19 rok życia, gdyż obowiązek szczepień dziecka powinien być realizowany zgodnie z regulacjami wynikającymi z przepisów powszechnie obowiązującego prawa. Powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych w innych sprawach NSA stwierdził, że obowiązek szczepień wynika wprost z ustawy. NSA podkreślił, że wykonanie obowiązkowego szczepienia poprzedzone jest lekarskim badaniem kwalifikacyjnym w celu wykluczenia przeciwwskazań, które jest niezbędnym elementem procedury szczepienia. Niepoddanie dziecka badaniu kwalifikacyjnemu z winy osoby zobowiązanej, nie skutkuje brakiem obowiązku szczepienia ochronnego, obowiązek zbadania dziecka jest bowiem elementem procedury szczepienia. Dopiero stwierdzenie przez lekarza przeciwwskazań do szczepienia może uwolnić od wykonania ustawowego obowiązku.

Szczegółowe uzasadnienie omówionego wyroku zostanie sporządzone w terminie 30 dni od dnia jego ogłoszenia i zostanie opublikowane w internetowej bazie orzeczeń (orzeczenia.nsa.gov.pl).